INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Michał Suryc  

 
 
1892-02-13 - 1942
Biogram został opublikowany w XLVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego w latach 2009-2010.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Suryc Michał (1892 – 1941 lub 1942), adwokat, dziennikarz, publicysta, żydowski działacz społeczny i polityczny.

Ur. 13 II w Warszawie (wg syna, Aleksandra, w Mławie), był synem Eruchima i Marii (Rebeki) z Frydmanów (zm. 1941).

S. ukończył V Gimnazjum filologiczne w Warszawie. W grupie sześciu gimnazjalistów odbył ok. r. 1909 podróż do Palestyny. Studiował w Paryżu na Wydz. Prawa Sorbony. Był pierwszym dyrektorem Gimnazjum Koedukacyjnego założonego w Kole w r. 1918 przez Żydowski Związek Szkolny. Następnie wrócił do Warszawy. Był jednym z przywódców Żydowskiego Stronnictwa Demokratyczno-Ludowego w Polsce (z siedzibą w Wilnie), powstałego w r. 1926 w wyniku rozłamu w ruchu folkistowskim. Publikował artykuły oraz redagował dział prawny w wydawanym w Warszawie w języku jidysz dzienniku „Der Moment” („Chwila”). Po odbyciu aplikacji został w r. 1929 wpisany na listę adwokatów Izby Adwokackiej w Warszawie. W r. 1930 bezskutecznie kandydował w wyborach do Sejmu RP z listy popierającego BBWR Ogólnożydowskiego Narodowego Bloku Gospodarczego, w skład którego weszli m.in. «Aguda» i folkiści.

Dn. 21 IV 1931 wspólnie z Wacławem Wiślickim, Abrahamem Billauerem i Jakubem Geliebterem założył S. w Warszawie Stow. dla Rozwoju Pracy Rolnej i Przemysłu Nakładowego wśród Żydów w Polsce («Agroid»); propagowało ono osadnictwo żydowskie w Birobidżanie (Żydowskim Obwodzie Autonomicznym w ZSRR). Jesienią 1931 odbył wycieczkę do ZSRR, z której opublikował relację W kraju piatiletki (W. 1932, także w jęz. jidysz, W. 1932). Konrad Górski na łamach „Rocznika Literackiego” (1932) chwalił książkę za bogactwo informacji i obiektywizm, podkreślając, iż S. «tylko opowiada, co widział zarówno dobrego, jak i złego». Dn. 6 VI 1934 został wybrany na prezesa «Agroidu». W sprawie akcji osadniczej w Birobidżanie przebywał przez pewien czas w Moskwie. Był wiceprezesem, a od r. 1937 prezesem Centralnego Związku Rzemieślników Żydów RP, wchodził też w skład sądu dyscyplinarnego przy sekcji żydowskiej Syndykatu Dziennikarzy Warszawskich. W r. 1937 opublikował relację z odbytej jesienią 1935 podróży po USA pt. Made in USA. Włóczęgi po Ameryce (W.). Prawdopodobnie wskutek udziału w aferach finansowych został w l. trzydziestych zawieszony w prawach zawodowych przez Radę Adwokacką w Warszawie.

W czasie okupacji niemieckiej przebywał S. nadal w Warszawie. Trudnił się załatwianiem zezwoleń na wjazd do Generalnego Gubernatorstwa osób z terenów RP zajętych przez ZSRR. W lipcu 1940 został uwięziony na Pawiaku. Zwolniony (prawdopodobnie wykazał się obywatelstwem sowieckim), mieszkał po stronie aryjskiej przy ul. Leszno 24. Uzyskawszy przepustkę do getta, załatwiał u władz niemieckich żydowskie sprawy administracyjno-prawne. Po wybuchu w czerwcu 1941 wojny niemiecko-sowieckiej prawdopodobnie internowano go na Pawiaku. Wg Emanuela Ringelbluma został tam zamordowany. Wg syna, Aleksandra, został w sierpniu 1942 zastrzelony w Wilnie za pomaganie Żydom w ucieczce na sowiecką stronę frontu.

W małżeństwie zawartym 8 IX 1925 z Zofią z Reissów miał S. dwóch synów: Jerzego, zmarłego w wieku dwunastu lat, i Aleksandra, zamieszkałego po r. 1945 w Nowym Jorku pod zmienionym nazwiskiem Sherry.

 

Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; – Literatura polska 1918–1975, W. 1993 II; Piekarski I., Agroid i Birobidżan, „Studia Judaica” R. 10: 2007 nr 1 s. 101, 109–10; Rudnicki S., Żydzi w parlamencie II Rzeczypospolitej, W. 2004; – Książka informacyjno-adresowa „cała Warszawa” 1930, W. [b.r.w.]; Lista adwokatów okręgu Sądu Apelacyjnego w Warszawie, 1934–8, W. 1934–8; Ringelblum E., Kronika getta warszawskiego wrzesień 1939 – styczeń 1943, W. 1983; Spis abonentów sieci telefonicznej m. st. Warszawy P.A.S.T. i warszawskiej sieci okręg. P.P.T.T. rok 1939/40; Turkov J., C’était ainsi. 1939–1943 la vie dans le ghetto de Varsovie, Paris 1995; Zagórowski, Spis nauczycieli; – „Karta” 2003 nr 39 s. 20–2; „Der Moment” [1919–39]; „Roczn. Polit. i Gosp.” 1937 s. 529; „Sprawy Narodowościowe” 1937 nr 6 s. 682; – AAN: Dok. dot. getta warsz., mater. Delegatury Rządu na Kraj, sygn. 202/II–26 (kartoteka Żydów współpracujących z Niemcami), sygn. 202/II–27, 202/II–28 (meldunki z getta warsz. 1941–3); AP m. stoł. W.: Der Obman des Judenrates Warschau, sygn. 483/II; AP w Ł.: Akta Urzędu Woj. w Ł. 1918–39, sygn. 260 s. 159–220; Inst. Yad Vashem w Jerozolimie: The Central Database of Shoah Victims, A Page of Testimony (relacja syna S-a, Aleksandra, spisana 25 X 1972); – Informacje Anny Przybyszewskiej-Drozd z ŻIH.

Edyta Gawron

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Ryszard Pietruski

1922-10-07 - 1996-09-14
aktor teatralny
 
 

Józef Karbowski

1888-10-25 - 1956-05-07
reżyser teatralny
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Tadeusz Wincenty Rechniewski

1862-04-02 - 1916-07-21
prawnik
 

Jan Rzymełka (Rzymełko)

1877-09-18 - 1960-05-02
ksiądz
 

Józef Stańczewski

1901-07-29 - 1935-02-10
nauczyciel
 

Stefan Paulin Szendzikowski

1926-06-22 - 1981-05-14
lekarz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.